7. หลัง พ.ศ. 1500 พนมสารคามเกี่ยวขัองกับขอมและการค้าโลก

            หลัง พ.ศ. 1500 พนมสารคามและดินแดนเมืองศรีมโหสถ (ปราจีนบุรี) กับเมืองพระรถ (ชลบุรี) รุ่งเรืองขึ้นจากการค้าโลก แล้วเกี่ยวข้องเป็นเครือญาติกับกษัตริย์ขอมทั้งเมืองละโว้ (ลพบุรี) และเมืองพระนมครที่ทะเลสาบ (กัมพูชา) เพราะมีดินแดนต่อเนื่องเป็นแผนเดียวกัน (ยุคนั้นไม่มีเส้นกั้นอาณาเขต อย่างปัจจุบัน)
               บ้านเมืองขนาดเล็กที่พนมสารคาม ได้ผลพวงจากการค้าโลกด้วย จึงพบโบราณวัตถุจำนวนหลังกระจัดกระจายทั่วไปทางสองฝั่งลำน้ำท่าลาดตั้งแต่บ้านเกาะขนุนและใกล้เคียง

แรกมี "ขอม" ลุ่มน้ำเจ้าพระยา

            หลัง พ.ศ. 1500 รัฐพื้นเมืองทั้งหมดในสุวรรณภูมิต่างปรับตัวทางการค้า แล้วควบคุมการค้าด้วยตนเอง ทำให้เติบโตเข้มแข็งมีเครือข่ายกว้างขวาง เกิดบ้านเมืองน้อยใหญ่ทั้งชายฝั่งทะเลและภายในลุ่มน้ำลำคลอง ต่างสร้างความสัมพันธ์เป็นเครือญาติพี่น้องผู้ใหญ่ผู้น้อยผ่านการแต่งงาน มีผู้คนจากทุกทิศทางเคลื่อนย้ายเพิ่มเติม แล้วตั้งหลักแหล่งบริเวณลุ่มน้ำเจ้าพระยาทั้งตอนบนและตอนล่างรอบอ่าวไทย
               ฟากตะวันตกลุ่มน้ำเจ้าพระยา มีการรวมตัวของผู้คนชาวสยามแล้วสมมุติชื่อดินแดนสยามประเทศติดต่อกับพุกามประเทศ (มอญ), มาลัยประเทศ (มลายู)
               ฟากตะวันออกลุ่มน้ำเจ้าพระยา เป็นพวกละโว้หรือมีชื่อที่คนอื่นเรียกอย่างยกย่องว่าขอม สังกัดกัมพูชประเทศ (กัมพูชา)
               ครั้นหลัง พ.ศ. 1600 การค้าสำเภากับจีนหนาแน่นมากขึ้น แต่เส้นทางคมนาคมทางน้ำโดยเฉพาะแม่น้ำลพบุรีคับแคบและอยู่ห่างไกลปากน้ำอ่าวไทยที่โคลนตมถมทับยื่นลงไปมากกว่าแต่ก่อนดินดอนเกิดขึ้นกว้างขวาง รัฐละโว้จึงย้ายศูนญ์กลางมาอยู่ลำน้ำเจ้าพระยาบริเวณที่สบกันของลำน้ำลพบุรี-ป่าสักแล้วสถาปนาเมืองมีนามศักดิ์สิทธิ์ว่าอโยธยาศรีรามเทพนคร ที่ต่อไปข้างหน้าจะเป็นกรุงศรีอยุธยา
            ภาษาพูดของผู้คนทั้งภาคพื้นแผ่นดินใหญ่สุวรรณภูมิกับบริเวณหมู่เกาะเป็นภาษาร่วม แต่แตกต่างเล็กน้อยตามภูมิประเทศ โดยมีภาษากลางใช้สื่อสารทางการค้า 2 เขตใหญ่ ๆ คือ ภาษาตระกูลไทย-ลาวของดินแดนภายใน และภาษาตระกูลชวา-มลายู ของดินแดนภาคพื้นทวีปริมทะเลและหมู่เกาะ
               นับแต่ พ.ศ 1500 เป็นต้นไป อักษรทางศาสนาที่รับจากอินเดียใต้ (ทมิฬ) ตั้งแต่แรก จะคลี่คลายไปในลักษณะเฉพาะของรัฐพื้นเมืองอย่างน้อย 3 แบบ คือ อักษรมอญ ใช้ในรามัญประเทศทางรัฐพุกาม อักษรเขมร ใช้ในกัมพุชประเทศทางรัฐกัมพูชา แต่บริเวณลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยามีพวกสยาม เรียก อักษรขอม อักษรกวิ ใช้ทางมาลัยประเทศทางใต้ถึงมาเลเซีย